-->
  • About
  • Contact
  • Sitemap
  • Privacy Policy
  • Disclaimer
  • Daftar Isi

Takepan Bali

Media Bahasa, Aksara dan Sastra Bali

 <t k) p n¾ã lø>.
 em dê  Vÿ ³Á k× r l nÖo  sÓËb lø.
  • hu m/.
    Home
  • s) k(¾ r er.
    Sekar Rare
  • s) k(¾ h lø t/ .
    Sekar Alit
  • s) k(¾ m dê .
    Sekar Madya
  • s) k(¾ Á gu*¾ .
    Sekar Agung
  • k k wi n/ .
    Kakawin▼
    • Bharatha Yudha
    • Ramayana
    • Sutasoma
    • Mahabaratha
    • Arjuna Wiwaha
  • h k× r ¿ b lø.
    Aksara Bali

Friday, 2 April 2021

Home » Aksara Bali , Aksara Bali Anyar , Sesuratan di ruang publik » DASAR SESURATAN AKSARA BALI RING RUANG PUBLIK

DASAR SESURATAN AKSARA BALI RING RUANG PUBLIK

  Sukanta Media     Friday, 2 April 2021

Risampune nelatarang indik panglimbak aksara baline sane mengkin lanturan antuk dasar sesuratan aksara Bali ring ruang publik

Maosang sesuratan aksara Bali ring ruang publik yening selehin makasujatinne sampun saking lami wenten ring wewengkon jagat Baline. Sesuratan punika riin sadurung wenten buku pedoman kapanggihin taler mabina-binayan. Napi malih sasampun Gubernur Bali duk warsa 1995 ngamedalang Surat Edaran Gubernur Bali No. 01/1995 indik Penulisan Dwiaksara (Latin-Bali) ring papan nama instansi pemerintah/swasta, hotel miwah restoran, wastan margi, bale banjar, pura, genah/obyek pariwisata miwah genah-genah penting lanan ring wewengkon jagat Bali. 

 

Sasampun medal Surat Edaran Gubernur punika, raris kalanturang antuk ngamedalang Pedoman Penulisan Papan Nama dengan Aksara Bali (1996). Prinsip dasar ring buku pedoman punika katugesang ri kala nyurat aksara Bali ring papan nama (ruang publik) mangda kabinayang indik (a) basa miwah aksara, (b) basa Bali, basa Indonesia, miwah basa asing, (c) aksara Bali nganutin Pasang Aksara Bali miwah aksara/huruf Latin nganggen EYD. 

 

Malarapan antuk prinsip-prinsip punika, ring buku pedoman inucap taler kauningayang indik (a) tata nyurat lengkara nganutin pasang jajar sambung miwah jajar palas, (b) ranah adat miwah ranah modem . 

Pasang jajar sambung kanggeen nyurat lengkara sakadi sane sampun kamargiang saking riin ring lontare, pasang jajar palas kanggen nyurat papan nama. Pasang  jajar sambung:

du g s¾Ói y*¾ lø w t¾Ñø tu  tu s&¾ t) pu kø n¾Ói y*¾ h n ek  bu du ;¾ h) enÓo.

Pasang jajar palas:


   

pu r  j g t/   Nÿ q,

   
PURA JAGAT NATA 



   
di n s/   p) nÑi di k n/   epÉo pi nŠi   b lø  
   

DINAS PENDIDIKAN PROVINSI BALI


Ring ranah adat sesuratan akasara Baline mangda anut ring kawigunannyane sajeroning budaya Bali. Punika mawinan raris aksara Baline magenah ring duur aksara Latin, sakadi


   
pu r  j g t/   Nÿ q,   
   
PURA JAGAT NATA   

Ring ranah modern aksara Baline nenten malih kanggen nyuratang basa Bali sakewanten kanggen nyuratang basa Indonesia miwah asing sane madrebe tata nyurat matiosan. Punika mawinan sesuratan aksara Bali ring ranah modern magenah ring sor aksara Latin, sakadi:


   
Kementrian   Riset, Teknologi, dan Pendidikan Tinggi   
   
k) m) nÓ) ri y n/   ri s)  t/  , et ekÂo eLÿ gø,  d n/   p) nÑi di k n/   tø \ái  
   
Universitas   Udayana   
   
ú ni p$ si t s/  ú d y n,   

   
SMA NEGERI 8   DENPASAR   
   
,6 s/  6 m/  Á,  n) g) ri,8,  ed næ s(,  


   
JALAN NANGKA    
   
j l n/   n \Ð,   

Tios ring indike punika irika taler kasinahang tata nyurat papan nama atur piuning (pengumuman), pakeling, miwah larangan sane ketah kagenahang ring wewidangan pura, genah wisata, miwah sane lianan nganutin dwibasa utawi lintang mangda sida anut ring tetujon komunikasi sane kaapti, sakadi


h tu(¾ pë n&¾,  
   
PENGUMUMAN   
   
ATTENTION   

Mÿ tu(¾ sU k×ß,  
   
TERIMA KASIH
   
   

Nganutin pakadangan aksarannyane aksara Bali kapalih dados aksara: (a) kantia, (b) talawia, (c) murdania, (d) dantia, (e) ostia, (9) anusuara, (9) ardasuara, (h) usma, miwah (i) wisarga. Sampun kaunggahang sajeroning Pedoman Pasang Aksara Baling (1998) nyurat kruna-kruna basa Bali antuk aksara Bali patut nganutin uger utama inggih punika: 

(1) Kruna-kruna basa Bali sane mula jati Bali kasurat antuk aksara anacaraka (akehnyane 18 aksara lagna miwah pangangge aksara suara ulu, suku, taleng, taleng-tedong, miwah pepet). 

(2) Kruna-kruna basa Bali sane mawit saking basa Kawi miwah Sanskerta kasurat antuk aksara swalalita, luire 18 aksara anacaraka, aksara mahaprana, aksara murdania, aksara hresua/dirga, miwah aksara usma. 

 (3)  Kruna-kruna basa Bali sane mawit saking basa tiosan (basa daerah tiosan, basa Indonesia, basa asing) sajabaning basa Kawi miwah Sanskerta kasurat manut ucapan ring basa Baline. Wianjanane nganggen Anacaraka, aksara suarannyane nganggen a kara Á, i kara ÷, u kara ú,  é kara 6,, o kara 3, miwah ai kara ü,

Saking uger utama sange kaunggahang punika, sesuratan kruna-kruna miwah parinama  modern basa Bali sajeroning papan nama ring ruang public pastika mangda anut ring uger . kaping tiga inucap. Kawentenan sesuratan modern ring pasang aksara Bali Sadurungnyane nenten naenin kasuratang. Wantah / Wayan Simpen AB (1979) nyurat akidik indike punika ri kala nyurat kruna Balineesche Schrijftaal, Schwartz, Directeuer Onderwijs, Eeredienst, miwah reringkesan modern sang sampun kaubah sajeroning pasang aksara Bali asli kaputusan loka karya ring Dinas Kebudayaan Provinsi Bali tanggal 24 Desember 1997 tur kantun memargi kantos mangkin

Yening selehin sesuratan kruna/parinama Bali modern sane metu sajeroning nyurat papan nama, luire:

 (1)   Kruna Lingga Tigang Kecap

     Kruna lingga tigang kecap sane kecap pangawitnyana masuara e /ĕ / sane mawit saking basa Indonesia, basa daerah tiosan, miwah basa asing patut kasurat mapepet (la lenga, ra repa )


   
sekolah   
   
:   
   
s) eKÿ l ;,   
   
Lembaga   
   
:   
   
ò mã g,   
   
remaja   
   
:   
   
Ï m j,  
   
pegawai   
   
:   
   
p) g Ew,   

(2)   Kruna Tiron

      Pangater masuara e /ĕ/ ring kruna tiron sang mawit saking basa Indonesia kasurat mapepet:


   
kecamatan   
   
:   
   
k) c m t n/,   
   
kelurahan   
   
:   
   
k) lu r h n/,   
   
pemerintah   
   
:   
   
p) m) ri nÓ ;,   
   
pendidikan   
   
:   
   
p) nÑi di k n/,  
   
penyuluh   
   
:   
   
p) Zÿu lu ;,   

(3)   Ringkesan miwah Akronim

      Ringkesan modern kasurat apit carik (siki) tur kasurat manut ucapannyane

        pantaraning aksara kadagingin pangembang):



   
MUDP   
   
:   
   
,6 m/   ¿ ¿ú  ¿ ¿ ed ¿ ¿ ep,  
   
BRI   
   
:   
   
, eb  ¿ ¿6(¾ ¿ ¿÷ ¿,  
   
SCTV   
   
:   
   
,6 s/   ¿ ec ¿ ¿ et ¿ ¿ et ¿ ¿,  
   
SMA   
   
:   
   
,6 s/   ¿ ¿6 m/   ¿ ¿Á,  
Ringkesan modern sane madaging angka kasurat manut ucapannyane:


   
P3K   
   
:   
   
, ep, tø g , k/,  
   
D2   
   
:   
   
, ed, du w,   
   
S3   
   
:   
   
,6 s/ , tø g,  
Wangun ringkesan modern lianan kasurat nganutin effesiensi tata aksara miwah komunikasi.


   
gg   
   
: gang   
   
:   
   
, eg ¿ ¿ eg ¿,  
   
:   
   
g*¾,   
   
jl   
   
: jalan   
   
:   
   
, ej ¿ ¿6 l/ ,  
   
:   
   
j l n/,   
   
telp   
   
:telpun   
   
:   
   
, et   læ/,   
   
:   
   
t) læu n/,  

Akronim kasurat sakadi pidabdab nyurat kruna:

   
Kodam   
   
:   
   
eKÿ d m/,  
   
Disbud   
   
:   
   
di s®¡ d/, 
   
Sarbagita   
   
:   
   
s( b gø t,  

(4)   Angka

       Sajeroning lengkara, angka patut kasurat apit carik :


   
.........2 meter   
   
:   
   
,2,  em t$.   
   
.....warsa 2019   
   
:   
   
w( ³,2019.   


(1)   Sesuratan Papan Nama

Sesuratan papan nama ring pedomane puniki madasar antuk Surat Edaran Gubernur Bali No.1 warsa 1995 indik sesuratan dwiaksara (Latin-Bali) ring papan nama Instansi pemerintah/swasta, hotel miwah restoran, wastan margi, bale banjar, pura, genah/objek wisata, miwah genah tiosan ring Bali.

 

Peraturan Gubernur No. 80 Warsa 2018

Sakadi sampun kauningin sareng sami, ring warsa 2018 medal Peraturan Daerah Provinsi Bali No. 1 Warsa 2018 indik Bahasa, Aksara, dan Sastra Bali (Lembaran Daerah Provinsi Bali Tahun 2018 Nomor 1) sane kanggen ngentosin Peraturan Daerah Provinsi Bali No. 3 Warsa 1992. Perda No.1/2018 puniki raris karuntutin antuk Peraturan Gubernur Bali No. 80 Warsa 2018 indik Pelindungan dan Penggunaan Bahasa, Aksara, dan Sastra Bali serta Penyelenggaraan Bulan Bahasa Bali.  Mapaiketan ring tata nyurat aksara Bali ring ruang public, Peraturan Gubernur (No.80/2018) inucap kasinahang ring Bab IV Pasal 4 indik Penggunaan Aksara Bali.

(1)  Aksara Bali patut kagenahang ring duur aksara Latin ri kala nyurat wastan :

a. genah suci umat Hindu

b. lembaga adat

C. prasasti peresmian gedung

d. gedung

e. Lembaga Pemerinta

f. Lembaga Swasta

g. Margi

h. sarana pariwisata

i. fasilitas umum lianan

(2) Aksara Bali dados kanggén nyuratang genah ibadah agama lianan

(3) Ageng wangun sesuratan aksara Bali miwah Latin punika patut masaih.

 

Malarapan antuk Peraturan Gubernur punika sinah pisan tata cara nyurat aksara Bali ring ruang publik pastika mauwah. Perubahan sané tinglas pisan inggih punika genah aksara Baline sané setata magenah ring duur aksara Latin. Nénten wénten malih pabinayan ri kala nyurat ranah adat miwah ranah modern.  Uger utawi pasang aksara lianan pakantenannyané nénten mauwah, sakéwanten wenten siki kalih sané patut titénin mangda sesuratan pasangnyané nganutin prinsip dasar éjaan inggih punika effektif, effesien, miwah komunikatif. Lianan ring punika mangda  kawigunan aksara Bali sajeroning sesuratan ring ruang publik madué tetujon mangda:

a. nganutin dresta, budaya, miwah adat sané kantun manggeh; miwah

b. nyihnayang panglimbak jagat anyar/modern sakéwanten jatidiri miwah budaya Baliné tetep kukuh lestari.

Duaning asapunika sesuratan sané patut tiéénin malih inggih punika: 1) Sesuratan wastan genah sakadi ring Bab IV Pasal 4 Peraturan Gubernur No.80/1918 kangkat nganggén Pasang Jajar Sambung utawi Pasang Jajar Palas. Yening selehin, pasang jajar palas sané “lebih komunikatif’, sakadi:


   
b el  su b k¾À bê n¾ã tu(¾ s rI,   
   
BALE SUBAK   ABIAN BATUR SARI   
   
ed ´  g du \ n/ ,  
   
DESA GADUNGAN   

   
b el  ¿ ¿ su b k/   ¿ ¿ h bê n/   ¿ b tu(¾ ¿ ¿ s rI   
   
BALE SUBAK   ABIAN BATUR SARI   
   
ed ´  ¿ ¿ g du \ n/    
   
DESA GADUNGAN   

   
j l n¾Â \Ð..   
   
JALAN NANGKA   

   
j l n/   ¿ n \Ð..   
   
JALAN NANGKA   

2).  Sesuratan carik siki miwah carik kalih/parérén ring wastan genah/papan nama mangda sinah. Ring buku pedoman sané riin kantun campuh sesuratan carik punika. Duaning asapunika sesuratan carik siki Sadurung panguntat wastan genah/papan nama punika wantah kanggén ri kala nyurat angka miwah ringkesan. Carik kalih kanggén wantah ring panguntat, sakadi:


   
p) m) ri nÓ ;¾ ¿ epÉo pi nŠi  ¿ b lø   
   
PEMERINTAH PROVINSI BALI    
   
di n s/    ¿ ¿k) hu t n n/   
   
DINAS KEHUTANAN    
   
j l n/   ¿ k epÓ n/   ¿ t nÓ¡ l(¾, ¿ ¿ nI tø  ¿ m xÑ l,  ¿ Ï eNÿ n/ .   
   
JALAN KAPTEN TANTULAR, NITI MANDALA, RENON   

   
,6 s/   ¿6 m/   ¿Á  ¿ ¿ n) g) ri ,1,   
   
SMA NEGERI 1    
   
ed næ s(,    
   
DENPASAR    
   
j l n/   k emão j  ¿ eNÿ eM(ÿ¾ ¿ ¿,24,  ¿ ¿ ed næ s(.   
   
JALAN KAMBOJA NO.24 DENPASAR   

   
,6(¾  ¿ ¿¿ ¿6(¾ ¿ ¿ ¿¾÷,   
   
RRI    
   
sÓ  së n/   ¿ ed næ s   
   
STASIUN DENPASAR    
   
l n/   ¿ h y m/   ¿ wu ru k/   ¿ t) el ePÿ n/ , ¦0361§,227312.  
   
JL HAYAM WURUK TELP.(0361) 227312   

3) Sesuratan kruna/parinama sané mawit saking basa Indonesia miwah basa asing ring wastan genah/papan nama taler patut titenin. Aksara sané kaanggén nyurat wantah aksara wresastra/nanacaraka (18), aksara suarannyané nganggén aksara suara (a kara, i kara, msl), tur kasurat manut ucapan basa Indonesia miwah basa asing, sakadi:


   
eHÿ et l/ ÷ enÑo en sê.   
   
HOTEL INDONESIA   

   
h d/   ¿ eRÿ k«¿ ¿ eHÿ et l/    
   
HARD ROCK HOTEL     
   
kU ª.   
   
KUTA   

4) Sesuratan kruna/parinama Indonesia/asing sané mawit saking basa Kawi miwah Sanskerta kantun manggeh sakadi sesuratan basa Kawi/Sansekerta nganggen aksara sualalita sakadi :


   
j l n/   ¿  vI sß.   
   
JALAN BISMA   

   
p) m) ri nÓ ;¾ ¿ ¿ k vU p et n/   ¿ b du*.   
   
PEMERINTAH KABUPATEN BADUNG    
   
k enÓ(o¾ ¿ ¿ vU p tø  b du*.  
   
KANTOR BUPATI BADUNG   

   
Rÿ m y x ¿ ¿ eHÿ et l/. 
   
RAMAYANA HOTEL  


Kaketus saking 

Kryapatra pesamuan alit Bahasa Bali 

27-28 Agusstus 2019

Olih Drs. I Gde Nala Antara, M.Hum

Olih Sukanta Media at 15:27
Labels: Aksara Bali, Aksara Bali Anyar, Sesuratan di ruang publik

2 comments:

  1. Unknown18 July 2021 at 22:06

    Suksma infonya. Blinya sangat ramah danbdan diajak sharing🙏👍
    Bintang 5 untuk Bli-nya🌟🌟🌟🌟🌟

    ReplyDelete
    Replies
    1. sukantamedia18 July 2021 at 22:15

      Suksema pisan antuk atensi duwene ngiring sareng sareng nelajah

      Delete
      Replies
        Reply
    2. Reply
Add comment
Load more...


  • \i r&¾m) g) nÑ¡ wi r s r&¾ ew ¿Á.

    p ri nÑi k n¾Ói tê*.

    ÷ w y n/ su kxÕ.
    tø tê*¾ j tß su dÉ w \×k di ePÿ \ ;¾ m k( yê s su r t n¾É&¾ em dê eHÿ nÞ hø n¾å ni ni n¾Š su r t n¾äo ³,Á k× r l nÖo sÓËb lø s en m du ew t tu ejo n¾å) lø mã k*¾ l n¾å ò sÓ ri y*¾ t) t mi y n¾À n k¾Þø \Ѝ¾ m ru p Vÿ ³,Á k× r lnÖo sÓË b lø en, du eMÿ gø m pi k) eNÿ ;¾. þ }ÿ nÓi ;¾ }ÿ nÓi ;¾ }ÿ nÓi ;¾þ>0>. . 
    Lanturang >

    ePÿ sÓi \ n¾Ó$ k hø t/.

    Loading...

    ePÿ pu el(¾ ePÿ s/.

    • SEJARAH AKSARA BALI
    • DASAR SESURATAN AKSARA BALI RING RUANG PUBLIK
    • Katalog Font Aksara Bali
    • FONT AKSARA BALI ANYAR

    p \É hu ;¾ t më.

    Tentang Kami | h \á n/ ¿tø tê*.

    Blog Sharing Bahasa, aksara dan sastra Bali secara online

    Tema/Topik | ¾ ¿ s ri ¿ v si t.

    • Aksara Bali | h k× r b lø¾.
    • Sekar Rare |s) k(¾ r er.
    • Sekar Alit |s) k(¾ h lø t/.
    • Sekar Madya |s) k(¾ m dê.
    • Sekar Agung | s) k(¾ ¿h gu*¾.

    Follow by Email | ¾ ¿ h tu ri n/ ¿ tø tê*¾.

    Subsribe Untuk mendapatkan update postingan dari blog ini ke E-mail kamu.

    Copyright © Takepan Bali. All rights reserved. Template by Romeltea Media